Dünya'nın yörüngesi sürdürülemez bir ortama dönüşüyor
Avrupa Uzay Ajansı (ESA), 23 Temmuz'da yayınladığı 2024 Uzay Çevre Raporu'nda, Dünya yörüngesindeki uydular ve uzay enkazlarının oluşturduğu ciddi tehditlere dikkat çekti. 2017 yılından bu yana her yıl düzenli olarak yayımlanan bu rapor, yörüngemizde biriken enkazın boyutlarını ve bu sorunun giderek daha da kötüleştiğini gözler önüne seriyor.
Yörüngedeki tehlikeli büyüme
ESA raporuna göre, gözetleme ağları tarafından izlenen 35.000'den fazla nesne bulunuyor ve bunların yaklaşık 26.000'i 10 cm'den büyük enkaz parçalarından oluşuyor. Bu devasa miktardaki malzeme, yörüngemizdeki hareketin sürdürülemez bir hale geldiğini gösteriyor. Raporda, enkazın azaltılmasına yönelik çabalara rağmen çöplerin birikmeye devam ettiği belirtiliyor.
Starlink uydularının çarpışma tehdidi
Bu hafta içinde SpaceX, Starlink mega takımyıldızındaki 6.200 uydunun, alçak Dünya yörüngesindeki enkaz ve çöplerden kaçarak geçen yıl boyunca yaklaşık 50.000 çarpışma önleme manevrası yapmak zorunda kaldığını açıkladı. Bu, yörüngedeki kalabalığın ne kadar ciddi bir tehdit oluşturduğunu açıkça gösteriyor.
ESA raporu, insanlığın uzaya her zamankinden daha fazla uydu fırlattığını ve bu ticari girişimlerin sayısının arttığını belirtiyor. Dünyadaki aktif uyduların 6.000'den fazlasının alçak Dünya yörüngesinde, 500 ila 600 kilometre yükseklikte bulunduğunu söyleyen ESA, bu bölgenin giderek kalabalıklaştığını ve durumun daha da kötüleşeceğini vurguluyor. 2023 yılında fırlatılacak uyduların çoğunun bu yükseklikleri hedef alacağı belirtiliyor.
Enkazın çarpışması veya patlaması durumunda ortaya çıkabilecek sonuçlar felaket olabilir. Rapor, bu tür olayların yörüngede daha fazla enkaz oluşmasına ve dolayısıyla daha büyük çarpışma risklerine yol açacağını ifade ediyor. Bu durum, hem aktif uydular için hem de gelecekteki uzay görevleri için ciddi tehditler oluşturuyor.
Her ne kadar durum kritik olsa da, bazı olumlu işaretler de mevcut. Rapor, faydalı yüklerin yörüngeden çıkarılması ve kullanılmış roketlerin üst aşamalarının geri dönüştürülmesi gibi uzay enkazını hafifletmeye yönelik çabaların arttığını belirtiyor.
