Bankada doları olanlara acil uyarı! Hesaptan birer birer kesilecek: Hemen kontrol edin
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'ndan (TCMB) döviz hesaplarına yönelik yeni kısıtlamalar geldi. Bu karar, bankada döviz hesabı bulunan milyonlarca vatandaşı yakından ilgilendiriyor. 21 Aralık 2021'de başlatılan Kur Korumalı Mevduat (KKM) uygulaması, 14 Mayıs seçimlerinden önce kur şokunu önlemek amacıyla çıkarılan teşvik uygulamalarıyla ivme kazandı. Ancak bu uygulamanın toplam parasının 3 trilyon 400 milyar lirayı aşması, yeni ekonomi yönetimini acil bir tasfiye planına mecbur bıraktı.
27 Ekim 2023 tarihli mevduat verilerine göre, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) tasfiye adımlarının ardından Ekim ayında KKM havuzundan 75, 73, 86 ve 62 milyar lira çekildiğini belirtti. Bu gece alınan kararla birlikte döviz hesaplarına yönelik zorunlu karşılık uygulaması devreye girecek ve piyasalardan rekor seviyede likidite çıkışı gerçekleşecek.
TCMB, daha önce KKM hesapları için yüzde 15 zorunlu karşılık uygulamış ve piyasalardan 472 milyar lira likidite çıkışına yol açmıştı. 14 Eylül tarihinde ise bu orana 10 puan ekleme yapılarak toplam likidite çıkışı 702 milyar liraya ulaşmıştı.
Dün gece alınan kararla birlikte çift yönlü bir sınırlamaya gidildi. 6 aya kadar vadeli KKM'ler için zorunlu karşılık oranı yüzde 30'a, 6 aydan düşük vadeli KKM'ler için yüzde 10'a yükseltildi. Ayrıca bankalarda yabancı para türü olarak tutulan bakiyeler için yüzde 4'e varacak TL zorunlu karşılık getirildi. Bu karar, bankaların döviz tevdiat hesaplarında tutulan her 100 dolar için 4 dolara denk düşen Türk lirası kaynağı ayırmak zorunda kalacakları anlamına geliyor. Bu kararla birlikte bankalardan Merkez Bankası'na 348 milyar liralık bir çıkış daha bekleniyor.
Bu hamle ile birlikte 21 Temmuz sonrasında piyasalardan çekilen likidite miktarı 1 trilyon 50 milyar liraya ulaşmış olacak. Bankalar, politika faizinin düşük olması nedeniyle ucuza borçlandıkları Türk lirasını geri vererek potansiyel karlarından vazgeçmek zorunda kalıyorlar. Bu durum, bankacılık sektörünü yüksek likidite çekilmelerinin telafisini kredili ürünlere ek faizler ile yapmaya itiyor.
Ayrıca, dövizden dönüşümlü KKM'ler için gelecekte de benzer sınırlamaların getirilebileceği yorumlarına neden oldu. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ve TCMB Başkanı Hafize Gaye Erkan, serbest piyasa kurallarına uyduklarını ifade etmelerine rağmen, piyasalardaki gelişmelerin yakından izlenmeye devam edeceği anlaşılıyor.
Bu gelişmeler özellikle döviz kurları ve Türk lirası için yeni risklerin oluşabileceği bir dönemde geldiği için dikkatle takip edilmelidir. KKM havuzunda hala yaklaşık 110 milyar dolar birikmesi, ani çıkışlar halinde yeni bir dolar/TL krizine yol açabileceği uyarılarına neden olmaktadır.
Son olarak, TCMB'nin bu kararının bankalardan likidite çıkışına neden olması bekleniyor. Bu da bankaların mevduat faizlerini artırma olasılığını gündeme getiriyor, çünkü bankalar TCMB'den tekrar fonlama talep etmek durumunda kalacaklar. Bu nedenle BİST repo faizi politika faizinin üzerinde hareketler sergileyebilir ve bu da mevduat faizlerinin yükselmesine yol açabilir. Bu kararın amacı, döviz kurlarındaki dalgalanmaları kontrol altına almak ve döviz talebini sınırlamaktır. Ancak bu tür kısıtlamalar, bankaların potansiyel karlarını azaltabilir ve bu kaybı telafi etmek için kredili ürünlerde faiz artışlarına yol açabilir. Ayrıca, dövizden dönüşümlü mevduat hesapları için benzer sınırlamaların gelecekte de getirilebileceği söylentileri bulunuyor.
Özellikle döviz kurları ve Türk lirası arasındaki dengesizliği giderme amacı güden bu önlemler, finansal piyasalarda yakından takip edilmelidir. Piyasalardaki likiditenin azalması, bankaların mevduat faizlerini artırma olasılığını gündeme getiriyor. Ancak bu tür değişiklikler, vatandaşların ve işletmelerin mali durumlarını da etkileyebilir. Bu nedenle, finansal gelişmeleri yakından izlemek ve finansal planlamaları buna göre ayarlamak önemlidir.
