EYT'de eksik prime takılanlar dikkat! Ücret ayrıntısı yüzleri güldürecek

Eksik prim nedeniyle Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) düzenlemelerinden yararlanamayan milyonlarca çalışan kısmi emeklilik seçeneğini seçmeye başladı.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) tahminlerine göre, temmuz-aralık döneminde enflasyonun yüzde 35,25 olması durumunda 7 bin 500 TL olan asgari emekli maaşı 10 bin 143 liraya çıkacak. Ancak kısmi emeklilikten faydalananlar da aynı miktarda emekli maaşı alabilecek.

Önümüzdeki günlerde özellikle kadınlar için emeklilik yaşı çocuk sayısına göre uzatılacak şeklindeki açıklamalarla birlikte, emekli esnaf için gerekli ikramiye gün sayısının azaltılması gibi yeni tedbirler getirileceği söyleniyor.

İş hukuku ve sosyal güvenlik hukuku kapsamında EYT kapsamında olup primleri yeterli olmayan kişiler kısmi emekliliğe hak kazanabilmektedir. 15 yıl 3.600 gün kısmi emeklilik süresini tamamlayanlar ek çalışma yapmadan emekli olabiliyorlar. Bunun için yaş şartının kadınlarda 58 olacağı erkeklerde de 60 olacağı açıklanmıştı. Aylık tutar, teminatın 2000 yılından önce mi yoksa sonra mı başladığına bağlı olarak değişir.

Kısmi Emeklilik: Belirli bir yaşa gelmiş olmasına rağmen primlerini tamamlayamayan sigortalılar erken emeklilik hakkına sahiptir. Yaş sınırı, askere alınma tarihi, çalışma durumuna göre değişmektedir. Böylece 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı olan kişiler 50-60 yaşını, yani 15 yıl 3.600 günü doldurduklarında emekli olabilecekler.

Bu tarihten sonra işe başlayacakların 4.500 günü tamamlaması gerekli. İlk kez Eylül 1999'dan 30 Nisan 2008'e kadar çalışmaya başlayan SSK çalışanları, 25 yıllık prim döneminin 4 bin 500 gün prim ödemesine karşılık geldiği 60 yaşında emekli maaşı alabiliyor. Mayıs 2008 sonrası sigortalı olanlar, 1 Ocak 2036 tarihinden önce 5.400 gün prim yatırmış olmaları koşuluyla, 63 yaşında emekli maaşlarını talep edebilirler.

Sosyal Sigortalar Kanunu'na göre 23 Mayıs 2002'de 15 yılkı sigortalılık süresini dolduran kadınlar 50, erkekler de 55 yaşını doldurduysa 3600 gün malullük, yaşlılık, ölüm sigortaları primi ödemiş olanlar istediklerinde emekli olabilir. İşsizlik sigortası kanununa göre, 8 Eylül 1981 öncesi çalışmaya başlayan kadınlar ve 8 Eylül 1976'dan önce çalışmaya başlayan erkekler, 15 yıl yani 3.600 gün sigorta primini tamamladıktan sonra emekli olabiliyorlar.

Normal şartlarda bu, emeklilikte alınabilecek emekli maaşının yüzde 25 ila 30'u kadar daha az. En düşük emekli maaşına 7 bin 500 lira zam yapıldığı için aylık miktar çok az da olsa bu tutarda bir gelir elde edilecek. Engelli kişilere işe başlamadan önce, engellilik nedeniyle vergi indiriminden yararlanan kişilere, iş göremez durumda olan kişilere, madenlerde çalışmış kişilere, zamanından önce yaşlı sayılan kişilere özel koruma sağlanmaktadır.