Kolesterol yüksekliği önemli sağlık sorunlarına neden olabiliyor! Kolestorelle ilgili bilmeniz gerekenler
Kolesterol, vücutta bulunan bir tür yağdır. Vücudun çeşitli işlevleri için gereklidir, ancak yüksek kolesterol seviyeleri kalp hastalığı riskini artırabilir.
İyi ve kötü kolesterol nedir?
Kolesterol, lipoprotein adı verilen proteinlerle birleşerek taşınır. Kolestorolün LDL (düşük yoğunluklu lipoprotein) ve HDL (yüksek yoğunluklu lipoprotein olmak üzere iki temel türü vardır. LDL kolesterol genellikle "kötü" kolesterol olarak adlandırılır, çünkü damarlarınızda plak birikimine ve kalp hastalığı riskine sebep olabilir. HDL kolesterol ise genellikle "iyi" kolesterol olarak adlandırılır ve kötü kolesterolü vücuttan uzaklaştırarak koruyucu bir etkisi vardır.
Kolestorel besinlerden elde edilir ve vücutta üretilir
Kolesterol hem vücut tarafından üretilir hem de bazı yiyeceklerde bulunur. Vücut kendi ihtiyacını karşılayabilmek için karaciğerde kolesterol üretirken, hayvansal kaynaklar (kırmızı et, tavuk, balık, deniz ürünleri, yumurta, süt ürünleri vb.) besinlerde doğal olarak bulunan kolesterolü sağlar.
Yüksek kolesterolde sağlık riskleri neler?
Yüksek kolesterol seviyeleri, kolesterol plaklarının damar duvarlarında birikmesine ve damnarların daralmasına neden olabilir. Bu durum, kalp hastalığı, inme, periferik arter hastalığı gibi kardiyovasküler hastalıkların riskini artırır.
Kolesterol testi
Kolesterol seviyelerinizi ölçmek için bir kan testi yapılır. Bu test, total kolesterol, LDL kolesterol, HDL kolesterol ve trigliseridler gibi değerleri ölçerek kolesterol seviyelerinizi gösterir.
Kolesterol seviyesinin kontrolü
Sağlıklı bir yaşam tarzı benimseyerek kolesterol seviyelerinizi kontrol altında tutabilirsiniz. Düşük yağlı ve doymuş yağdan zengin olmayan besinleri tercih etmek, taze meyve, sebze, tam tahıllar ve baklagiller gibi yüksek lifli gıdaları tüketmek, fiziksel aktiviteyi artırmak ve düzenli egzersiz yapmak, sigara içmemek ve alkol tüketmemek kolestorel seviyelerinizi kontrol altında tutmanızı sağlar.
İdeal vücut ağırlığını korumak
Yüksek kolesterol seviyeleri, bir doktor tarafından değerlendirilmeli ve yönetilmelidir. Doktorunuz, yaşam tarzı değişiklikleri, diyet düzenlemeleri veya ilaç tedavisi gibi uygun adımları önerebilir. Her durumda, bireysel sağlık durumunuz ve risk faktörleriniz göz önünde bulundurularak doktorunuzla iletişim kurmanız önemlidir.
Kolesterol seviyesinin yüksek olması, bir dizi sağlık sorununa yol açabilir
Kolestorel seviyesinin yüksek olması bazı sağlık sorunlarına neden olabilir.
Kalp hastalığı: Yüksek kolesterol seviyeleri, kolesterol plaklarının arter duvarlarında birikmesine ve arterlerin daralmasına neden olabilir. Bu durum, koroner arter hastalığı olarak adlandırılan bir kalp hastalığına yol açabilir. Koroner arter hastalığı, kalp krizi, anjina (göğüs ağrısı) ve diğer kalp sorunları riskini artırır.
Felç/İnme: Yüksek kolesterol, beyin arterlerinde plak birikimine ve kan akışının engellenmesine neden olabilir. Bu durum, inme riskini artırır. İnme, beyne giden kan akışının kesilmesi veya azalması sonucu beyin dokusunun hasar görmesidir ve ciddi sonuçlara yol açabilir.
Periferik arter hastalığı: Yüksek kolesterol, bacak ve kol arterlerinde plak birikimine neden olabilir. Bu durum, periferik arter hastalığı olarak bilinir ve bacaklarda ağrı, yürüme güçlüğü, bacak ülserleri veya enfeksiyonları gibi semptomlara yol açabilir.
Safra kesesi hastalığı: Yüksek kolesterol seviyeleri safra kesesi taşlarının oluşum riskini artırabilir. Safra kesesi taşları, safra kesesindeki safra tuzlarının birleşmesiyle oluşan katı oluşumlardır ve safra kesesi hastalığına ve ağrılı safra kesesi krizlerine yol açabilir.
Pankreatit: Yüksek kolesterol seviyeleri, pankreas iltihabına (pankreatit) yol açabilir. Pankreatit, pankreasın iltihaplanmasıyla karakterize edilen bir durumdur ve ciddi karın ağrısı, sindirim sorunları ve diğer komplikasyonlara neden olabilir.
Kolesterol seviyesini düşüren bazı besinler
Kolesterol seviyesini düşürmek için beslenme düzeninizde bazı değişiklikler yapabilirsiniz. Bazı besinleri tüketmek koletorel seviyenizi kontrol etmenize yardımcı olabilir.
Lifli gıdalar: Yüksek lifli gıdalar, sindirim sistemini destekler ve kolesterol emilimini azaltabilir. Bu gıdalar arasında tam tahıllar, yulaf ezmesi, kepekli ekmek, sebzeler, meyveler ve baklagiller (fasulye, mercimek, nohut gibi) bulunur.
Balık: Omega-3 yağ asitleri içeren balık, kolesterol seviyelerini düşürebilir. Özellikle somon, uskumru, sardalye ve ton balığı gibi yağlı balıklar tercih edilebilir.
Zeytinyağı: Zeytinyağı, doymuş yağ yerine kullanıldığında kolesterol seviyelerini düşürebilir. Sağlıklı yağlar içeren zeytinyağı, yemeklerde kullanılarak kolesterol alımını azaltabilir.
Yer fıstığı ve badem: Yer fıstığı ve badem gibi yemişler, kolesterol seviyelerini düşürmeye yardımcı olabilir. Bunun nedeni, içerdikleri sağlıklı yağlar, lifler ve antioksidanlar sayesindedir.
Yeşil yapraklı sebzeler: Ispanak, marul, lahana, brokoli gibi yeşil yapraklı sebzeler, kolesterol seviyelerini düşürmeye yardımcı olabilir. Bu sebzeler düşük kalorili, yüksek lifli ve besleyici olduklarından sağlıklı bir beslenme programında önemli bir yer tutmalıdır.
Soya ve soya ürünleri: Soya proteini, LDL ("kötü") kolesterol seviyelerini düşürmeye yardımcı olabilir. Soya fasulyesi, tofu, soya sütü ve diğer soya ürünleri, sağlıklı bir alternatif protein kaynağı olabilir.
Meyve ve sebzeler: Renkli meyve ve sebzeler, antioksidanlar ve lif açısından zengindir ve kolesterol seviyelerini düşürebilir. Özellikle elma, portakal, avokado, havuç, domates ve turunçgiller gibi besinler tercih edilebilir.
Yulaf ezmesi: Yulaf ezmesi, beta-glukan adı verilen bir tür lif içerir. Bu lif, kolesterol seviyelerini düşürmeye yardımcı olabilir. Kahvaltıda yulaf ezmesi tüketmek sağlıklı bir seçenek olabilir.
Yüksek kolesterol, çok sayıda sağlık sorunlarına yol açabileceği için önemli bir risk faktörüdür. Bu nedenle, kolesterol seviyelerinizi düzenli olarak kontrol etmek, sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemek ve gerektiğinde tıbbi tedavi almak önemlidir.
Doktorunuz, yaşam tarzı değişiklikleri, diyet düzenlemeleri ve gerekirse kolesterol ilaçları gibi tedavi seçenekleri konusunda size rehberlik edecektir.